Wi-Fi 4, 5, 6, 6E, 7 …..
Konuyu derinlemesine anlatalım diye Büyük Patlama veya Taş Devrine gitmeye gerek yok, 10-15 sene önceki ofis ağlarını düşünelim. Yaygın olarak Network altyapılarında Kablolu Teknolojiler IN, Kablosuz teknolojiler OUT durumundaydı. wireless’i kötü bilirdik ,tabiri yerindeyse, tüm ofiste kapsama olmuyor, olsa da hızı düşük, güvenlik açısından çok riskli, yönetimi zor, frekans karışıp bazen yayın kesiliyordu. Şimdi gelinen noktada ofiste masalarına data kablosu giden kaç firma kalmıştır? Kablolu teknoloji geri çekile çekile Datacenter’a kadar gerileyip mevziisini korumaya çalışırken, kablosuz ağlar artık hayatımızın vazgeçilmez bir gerçeği ve gereği.
2009 yılında çıkan Wi-Fi 4 (802.11n) teknolojisi ile (aslında önceki standartlar ile birlikte 802.11 b/g/n olarak adlandırılan), Wireless Access Point ler , 2.4 GHz bandında 150 Mb/s hızlara ulaşabiliyordu. MIMO teknolojisi ile SU (Single User) engelini aşıp aynı anda 4 kullanıcıya kadar data alışverişi yapmaya başladık ve toplam hızımızı 600 Mb/s ‘e ulaştırdık.
Bu teknolojik seviyede takılı almadık ve 2011 de Wi-Fi 5 (802.11ac) ile 2.4 GHz frekansın yanına 5 GHz frekansta yayını da ekledik. Hızları 3.5 Gb/s’lere çıkarttık ama 5 GHz de yayın alanımız 2.4 GHz’e göre azaldı, doğal olarak daha fazla AP kullanmak zorunda kaldık.
2019’larda Wi-Fi 6 (802.11ax) ürünler raflarda yerlerini aldı. Artık hızımız 10 Gbps’e yakındı (9.6). Artık tek SSID ile hem 2.4 hem de 5 GHz frekansında yayın mümkündü. 8*8 MIMO teknolojisi ile aynı anda servis verdiğimiz client sayısını da artırdık. OFDM teknolojiden OFDMA (Orthogonal Frequency Division Multiplexing Access) geçişi ile bandımızı daha efektif kullanmaya başladık. Kanalı artık sadece tek Client hatta onun uplink veya downlink trafiği işgal etmedi. Kanalı çok sayıda istemci ve trafik türleri ile efektif bir şekilde doldurduk. Bu teknoloji ile daha fazla client verisini bir taşıyıcıya yükledik, böylece data TIR’ı boş gidip gelmemiş oldu.
Çok geçmeden 2021’lerde Wi-Fi 6E ürünleri gördük piyasada. Artık 2.4 ve 5 GHz frekans yayın bantlarının yanına 6 GHz i de ekledik. Bu yeni otoban bomboştu, dolayısı ile frekans çakışmaları kaynaklı performans düşüklüğünü büyük ölçüde azalttık. Bunun dışında teknolojik anlamda radikal değişimler sağlamadı.
Geliştirilmeye devam edilen Wi-Fi-7 (802.11be) teknolojisi ile ortalama 46 Gb/s’e varan daha hızlı bir ağ dizayn ederken, Wi-Fi 6’daki 160 MHz kanal bant genişliğini 320 MHz e çıkarma şansımız olacak. Bu kanal genişlemesi de yukarıda anlattığım OFDMA teknolojisinin daha efektif kullanımı demek olacak. Bu teknolojide hem yıllarca yükümüzü çeken emektar 2.4 GHz, sonrasında gelen 5 GHz ve ilaveten artık standart olan 6 GHz frekansta yayın mümkün olacak. Fakat bu teknolojinin bence en önemli artılardan biri client cihazın multilink olarak 3 frekans bandından kurduğu linkleri yük paylaşımı anlamında birleştirip (MLO- Multi Link Operation) hızını katlaması olacak. Merak etmeyin, MIMO da 16 ya çıkıyor, böylece Wi-Fi 6 ya göre aynı anda 2 kat fazla istemci veri alışverişi yapabilecek.
Önümüzdeki yıllarda kablolu/kablosuz rekabeti nasıl evrilecek merakla bekliyoruz fakat biliyoruz ki kazanan hep kullanıcı olacak.
