Sunucu üzerinde işlemci, bellek, ve network katmanını barındıran, kesintisiz 7/24 çalışma esasına göre özel dizayn edilmiş fiziksel donanım bütünüdür.
Sunucu, üzerinde her türlü bilgi, belge ve veriyi, depolayarak bağlı kullanıcıların erişimine açan özel bir dizayn mimariye sahip bilgisayardır. Sunucular aynı zamanda uygulama yazılımların ve bir amaca özel programların kurulduğu ve çalıştırıldığı, birden fazla kullanıcının veri paylaşmasına izin veren dijital sistemlerdir.
Sunucu Türleri
Aşağıda, tüm ana sunucu türlerinin bir listesi bulunmaktadır:
1. Web Sunucusu:
Açık kaynaklı bir web sunucusu, kamuya açık yazılım aracılığıyla dünya çapında ağa erişmek için kullanılır. Bu sunucular, bir internet sitesinden depolanan bilgileri kendi bilgisayarınıza bağlar. Web sunucuları, “HTTP” kodu aracılığıyla alınan ve web tarayıcınıza gönderilen internet bilgilerini depolar. Bu, en yaygın kullanılan sunucu türlerinden biridir.
2. Proxy Sunucusu:
Proxy sunucuları, ana sunucu ile istemci sunucu arasında bir köprü görevi görür. Proxy, proxy sunucusundan geçtikten sonra bir web sitesinden bilgisayarınızın IP adresine veri gönderir. Bu uygulama, bilgi istendiğinden ve ardından kaynaktan proxy sunucusuna aktarıldığından ve hiçbir zaman doğrudan bir istemciden başka bir kullanıcıya aktarılmadığından, bir güvenlik katmanı ekler. Bir proxy sunucusu, çeşitli zararlı internet varlıklarını filtreleyebilir.
3. Sanal Makine (VM) Sunucusu:
Adından da anlaşılacağı gibi, sanal makineler verileri kesinlikle sanal alan aracılığıyla depolar ve bağlar. Bir sanal makine oluşturmak için BT ekipleri, sanal makine monitörü (VMM) olarak da bilinen ve yalnızca tek bir fiziksel donanım aracılığıyla binlerce sanal makineyi çalıştırabilen bir hiper yönetici kullanır. Bu sunucu sanallaştırma yöntemi, çalıştırılması en uygun maliyetli sunucu türü oldukları için veri aktarımı ve depolama için yaygın olarak kullanılır.
4. Dosya Aktarım Protokolü (FTP) Sunucusu:
FTP sunucuları, dosyaları bir bilgisayardan diğerine taşımak için kullanılır. Karşıya yüklenen dosyalar bilgisayarınızdan sunucuya taşınırken, indirilen dosyalar sunucudan cihazınıza çıkarılır. Dosya aktarım protokolü, verileri güvenli bir şekilde paylaşmak için bir bilgisayarı diğerine bağlamak için bir sunucu kullanma yöntemini de ifade eder.
5. (Application Server) Uygulama Sunucusu:
Bu sunucular, istemcileri sanal sunucu bağlantıları aracılığıyla yazılım uygulamalarına bağlar. Bu, kullanıcıların uygulamalara erişmek için verileri kendi donanımlarına indirmeyi atlamasına olanak tanır. Uygulama sunucuları, büyük miktarda uygulama verisini aynı anda birçok kullanıcıya etkili bir şekilde barındırabilir ve bu da onları işletmeler için ideal hale getirir.
6. Dosya Sunucusu:
Bir dosya sunucusu, birden çok kullanıcı için veri dosyalarını depolar. Daha hızlı veri alımına ve dosyaların bir bilgisayara kaydedilmesine veya yazılmasına olanak tanırlar. Bu, çok sayıda kullanıcının kişisel bir bilgisayardan daha rahat ve güvenli bir şekilde bir sunucuda depolanan dosyalara erişmesi gereken kuruluşlar tarafından yaygın olarak kullanılan temel bir sunucu türüdür.
7. Veritabanı Sunucusu:
Veritabanı sunucuları, kuruluşların ihtiyaçlarını karşılamak için birden çok programı çalıştırmak için kullandıkları ve eriştikleri büyük depolama alanları olarak işlev görür. Bir veritabanı sunucusu, herhangi bir veritabanı mimarisinden bağımsız olarak çalışabilir.
8. Posta Sunucusu:
Bir posta sunucusu, e-posta hizmet platformları aracılığıyla istemciler için posta depolar ve teslim eder. Posta sunucuları sürekli olarak bir ağa bağlanacak şekilde ayarlandığından, bireysel kullanıcılar kendi cihazları aracılığıyla herhangi bir sistem çalıştırmadan e-postalarına erişebilir.
9. (Print Server) Printer Sunucusu:
Yazdırma sunucusu, bir ağ üzerinden yazdırmak için yerel bilgisayarlara uzaktan bağlanır. Bu sunucular, işletmelere tüm departmana hizmet vermek için tek bir yazıcı kullanma yeteneği verir. Hatta bazı yazıcılar, bir ofis alanına kurulduktan sonra ağa katılmaya hazır kendi yerleşik sunucularıyla birlikte gelir.
10. Alan Adı Sistemi (DNS) Sunucusu:
Bu sunucular, okunabilir bilgisayar etki alanı adlarını bilgisayar dili IP adreslerine dönüştürür. DNS sunucusu, bir kullanıcıdan arama verilerini alır ve istemci cihaza teslim etmek için istenen adresi bulur.
11. İş Birliği (Collaboration) Sunucusu:
İşin birden çok kullanıcı arasında paylaşılması gerektiğinde, bir işbirliği sunucusu bağlanmayı kolaylaştırır. Bu sunucular dosyaları, uygulamaları ve diğer büyük miktarda verileri paylaşmanıza ve depolamanıza olanak tanır.
12. Oyun Sunucusu:
Büyük oyun ağları, dünyanın her yerinden kullanıcıları birbirine bağlamak için sunucuları kullanır. Bu sunucular çok oyunculu çevrimiçi oyunlara ev sahipliği yapar.
13. İzleme ve Yönetim Sunucusu:
İzleme ve yönetim sunucuları çeşitli kapasitelerde çalışır. İlk olarak, dijital işlemleri kaydedip izlerler ve kullanıcı isteklerini alırlar. Diğerleri yalnızca izler ve kullanıcı işlemlerine aktif olarak katılmaz. İzleme sunucuları, sistemdeki tehditleri veya hataları kontrol etmek için ağ durumunu araştıran ağ yöneticilerine duyarlıdır.
Sunucu Bileşenleri
Fiziksel sunucular aşağıdaki parçalardan oluşur:
Anakart (Motherboard): Anakart, bir sunucunun tüm parçalarını birbirine bağlar. Anakart, üzerinde işlemci birimlerini bellek yuvalarını, ağ bağlantısı slotlarının ve disklerin bağlanacağı disk kart yuvalarının bağlandığı temel elektronik bir karttır. Üzerindeki tüm donanımlar yedekli mimariye göre dizayn edilmiştir.
Merkezi İşlem Birimi (CPU): CPU, bir sunucunun genel işlevlerini kontrol eder. Bir sunucu aygıtındaki tüm işlemlerin merkezidir. CPU’lar işlem hızı ve çekirdek sayısı ile ölçülür. Üzerinde çalışacağı sanal sunucu kapasiteleri ve sayıları fiziksel işlemcinin çekirdek sayısına bağlı olarak değişmektedir. İşlemciler çalıştığı iş ortamlarına , hızlarına, kapasitelere göre sınıflara ayrılmıştır.
Bellek (Memory): İngilizce olarak “Random Access Memory” denilen RAM bellek, Türkçe olarak “Rastgele Erişilebilir Bellek” diye tanımlanıyor. RAM (Random Access Memory), mikroişlemcili sistemlerde kullanılan bir tür veri depolama biçimidir. Bir sunucunun bu kısmı, kullanılabilir belek miktarını belirler. Sunucular bellekde ihtiyaç duyacağı tüm bilgileri geçici olarak depolar , veri iletişimi bu katmanda çok hızlıdır.
Sabit Sürücüler (Hard Drives): Bir sabit sürücü, bir sunucunun işletim sistemi bilgilerini, kullanıcı ve yazılım verilerini depolar. Optimum bilgi işleme işlevleri için bir denetleyici kartı (RAID Card (Redundant Array of independent Disk) kullanır. Büyük miktarda veri barındıran bir sunucu, birden fazla sabit sürücüye ihtiyaç duyabilir. Denetleyici kartlar üzerindeki bellek kapasitelerine ve bağlanabilecekleri disk tipi, güvenliği ve sayılarına göre çeşitlere ayrılır.
Ağ Bağlantısı Kartı (Network Connection Card): Bir sunucunun çalışması için bir ağa bağlanması gerekir. İyi bir ağ bağlantısı, bir sunucunun kullanıcı isteklerini alabilmesini ve yanıtlayabilmesini sağlayacaktır. Çoğu anakartta ağ bağdaştırıcısı takılabilmesi için PCI slot yuvaları bulunur, bu slot yuvalarına çeşitli hız ve kapasitelerde ağ bağdaştırıcı adaptör kartları takılarak sunucunun hizmet edeceği servis ve alt yapıya kaynaklarını paylaşması sağlanır.
Güç Kaynağı (Power Supply): Çok sayıda istemciye veri sağlayan sunucular, tipik bir kişisel bilgisayardan daha büyük bir güç kaynağına ihtiyaç duyar. Çoğu sunucunun en az 2 adet yedekli çalışan ve çalıştığı iş kritik uygulamalara ve yüklere göre 4 veya 8 adet güç kaynağına ihtiyacı vardır. Güç kaynağının yedekli olması sunucunun 7/24 çalışma esasına göre dizayn edilmiş mimariye sahip olmasının en temel gerekliliğidir. İlgili güç kaynakları N+1 , N+2, N+N mimarilerine göre çalışabilmektedir.
